ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ

Περίληψη

Ο καρκίνος του παγκρέατος συχνά διαγιγνώσκεται μόνο στα τελευταία του στάδια, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη θεραπεία του.

Το πάγκρεας είναι ένας αδένας του πεπτικού συστήματος. Συνδέεται με το λεπτό έντερο με έναν πόρο. Ο καρκίνος του παγκρέατος ξεκινά από τα κύτταρα που καλύπτουν αυτόν τον πόρο. Στη συνέχεια εξαπλώνεται στο σώμα του παγκρέατος, πριν εισβάλει σε κοντινά νεύρα και αιμοφόρα αγγεία. Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, θα εξαπλωθεί σε όλα τα όργανα της κοιλιάς. Ο καρκίνος του παγκρέατος μπορεί επίσης να εισέλθει στο λεμφικό σύστημα και να εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος.

Τα αίτια του καρκίνου του παγκρέατος είναι άγνωστα, αλλά οι καπνιστές διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Είναι πιο συχνή σε άτομα άνω των 65 ετών και σχετικά σπάνια σε άτομα κάτω των 50 ετών.                      

Ο ρόλος του παγκρέατος

Το πάγκρεας έχει δύο κύριους ρόλους στο πεπτικό σύστημα:

Παράγει ένζυμα που βοηθούν στη διάσπαση των τροφίμων.

Παράγει ινσουλίνη, η οποία ελέγχει την ποσότητα του σακχάρου στο αίμα. Προβλήματα με την παραγωγή ινσουλίνης μπορεί να οδηγήσουν σε διαβήτη.

Κίνδυνοι και αιτίες καρκίνου του παγκρέατος

Ο καρκίνος του παγκρέατος προκαλείται από βλάβη στα γονίδια, αλλά δεν είναι γνωστό ακριβώς γιατί συμβαίνει αυτή η βλάβη. Ο κίνδυνος καρκίνου του παγκρέατος είναι μεγαλύτερος για τους καπνιστές.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Ηλικία – πιο συχνή σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών
• Διαβήτης – μεταξύ 10 και 20 τοις εκατό των ατόμων με καρκίνο του παγκρέατος έχουν επίσης διαβήτη
• Φλεγμονή – χρόνια φλεγμονή του παγκρέατος (παγκρεατίτιδα)
• Γαστρεκτομή – μετά από χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση ολόκληρου ή μέρους του στομάχου σας.

Συμπτώματα καρκίνου του παγκρέατος

Τα συμπτώματα του καρκίνου του παγκρέατος είναι συχνά ασαφή και μπορεί να φαίνονται παρόμοια με εκείνα που προκαλούνται από άλλες, λιγότερο σοβαρές καταστάσεις. Αυτό σημαίνει ότι ο καρκίνος του παγκρέατος συχνά δεν διαγιγνώσκεται μέχρι να είναι αρκετά προχωρημένος.

Μερικά από τα κοινά συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• επίμονος πόνος στην κοιλιά
• απώλεια της όρεξης
• αίσθημα αδιαθεσίας (ναυτία)
• απώλεια βάρους
• αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου (διάρροια ή δυσκοιλιότητα)
• έντονος πόνος στην πλάτη, σε ορισμένες περιπτώσεις.

Εάν ο χοληδόχος πόρος είναι φραγμένος, μπορεί επίσης να εμφανιστούν:

• κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών (ίκτερος)
• φαγούρα στο δέρμα
• σκούρα ούρα
• ωχρά κόπρανα (κινήσεις του εντέρου ή καύση).

Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι σπάνιος. Εάν υπάρχει ένα από αυτά τα συμπτώματα, είναι πιθανό να οφείλεται σε κάτι άλλο. Ωστόσο, είναι απαραίτητη μια επίσκεψη στόν προσωπικό γιατρό εάν υπάρχει κάποιο σύμπτωμα που επιμένει για περισσότερο από δύο εβδομάδες.

Διάγνωση καρκίνου του παγκρέατος

Εξετάσεις αίματος – αυτές ελέγχουν πόσο καλά λειτουργούν το συκώτι και τα νεφρά και μετρούν μια πρωτεΐνη γνωστή ως CA19.9. Ο καρκίνος του παγκρέατος συχνά στέλνει το CA19.9 στο αίμα. Δεν χρησιμοποιείται για τη διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος, αλλά δίνει στον γιατρό σημαντικές πληροφορίες.

Υπολογιστική τομογραφία (CT) – μια ειδική ακτινογραφία λαμβάνεται από πολλές διαφορετικές γωνίες για να δημιουργήσει μια τρισδιάστατη εικόνα του σώματός. Μια χρωστική ουσία μπορεί να εγχυθεί για να τονίσει περαιτέρω τα εσωτερικά όργανα.

Μαγνητική τομογραφία (MRI) – είναι παρόμοια με μια αξονική τομογραφία, αλλά χρησιμοποιεί μαγνητισμό αντί για ακτίνες Χ για να δημιουργήσει τρισδιάστατες.

Υπερηχογράφημα – τα ηχητικά κύματα δημιουργούν μια εικόνα του παγκρέατος.

Ενδοσκόπηση (ονομάζεται επίσης ενδοσκοπική ανάδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία, ERCP) – ένα λεπτό τηλεσκόπιο εισάγεται κάτω από το λαιμό για να επιτρέψει στον γιατρό να δει μέσα στο πεπτικό σύστημα. Αυτή η συσκευή μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την έγχυση χρωστικής στο πάγκρεας και τον χοληδόχο πόρο για να επιτραπεί η εμφάνιση εικόνων αυτών των οργάνων σε ακτινογραφία.

Λαπαροσκόπηση – τα εσωτερικά όργανα εξετάζονται με ένα όργανο που εισάγεται στην κοιλιά μέσω μιας μικρής τομής.

Βιοψία ιστού – ένα μικρό δείγμα του παγκρέατος αφαιρείται με βελόνα και εξετάζεται σε εργαστήριο.

Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET scan) – γίνεται ένεση με διάλυμα γλυκόζης που περιέχει πολύ μικρή ποσότητα ραδιενεργού υλικού. Ο σαρωτής μπορεί να «δει» τη ραδιενεργή ουσία. Τα καρκινικά κύτταρα εμφανίζονται ως «καυτά σημεία» – περιοχές όπου προσλαμβάνεται η γλυκόζη.

Αυτές οι εξετάσεις μπορούν επίσης να βοηθήσουν τον γιατρό να ανακαλύψει εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί. Ο καρκίνος μπορεί να έχει εξαπλωθεί σε αιμοφόρα αγγεία ή λεμφαδένες κοντά στο πάγκρεας ή σε όργανα πιο μακριά, όπως το ήπαρ ή τους πνεύμονες. Αυτό ονομάζεται «δευτερεύων καρκίνος» ή μετάσταση.

Θεραπεία του καρκίνου του παγκρέατος

Η θεραπεία για τον καρκίνο του παγκρέατος εξαρτάται από την ηλικία, τη γενική υγεία, το μέγεθος και τη θέση του καρκίνου και από το εάν έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος.

Γενικά, οι επιλογές περιλαμβάνουν:

Χειρουργική – χρησιμοποιείται όταν ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί πέρα από το πάγκρεας. Ο καρκίνος και μέρος του παγκρέατος και μέρος του λεπτού εντέρου αφαιρούνται σε μια επέμβαση που ονομάζεται «παγκρεατεκτομή κατά Whipple». Μέρος από τους χοληφόρους πόρους, η χοληδόχο κύστη και μέρος από το στομάχι μπορεί επίσης να αφαιρεθούν. Αυτή είναι μια μεγάλη χειρουργική επέμβαση.

Χημειοθεραπεία – Τα αντικαρκινικά φάρμακα (είτε δισκία είτε ενέσεις στις φλέβες) μπορούν να χρησιμοποιηθούν μετά την επέμβαση. Τα φάρμακα δρουν σταματώντας την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή των καρκινικών κυττάρων. Η χημειοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί με χειρουργική επέμβαση ή μόνη της για να βοηθήσει στον έλεγχο των συμπτωμάτων ενός προχωρημένου καρκίνου.

Ακτινοθεραπεία – η χρήση ακτίνων Χ για τη στόχευση καρκινικών κυττάρων μπορεί να χρησιμοποιηθεί μετά από χειρουργική επέμβαση για την καταστροφή τυχόν καρκινικών κυττάρων που μπορεί να παραμείνουν στο σώμα. Η ακτινοθεραπεία μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως κύρια θεραπεία όταν η χειρουργική επέμβαση δεν είναι δυνατή, σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία.

Συμπληρωματικές και εναλλακτικές θεραπείες – είναι σύνηθες για τα άτομα με καρκίνο να αναζητούν συμπληρωματικές ή εναλλακτικές θεραπείες. Όταν χρησιμοποιούνται παράλληλα με τη συμβατική θεραπεία για τον καρκίνο, ορισμένες από αυτές τις θεραπείες μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής. Άλλες μπορεί να μην είναι τόσο χρήσιμες και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι επιβλαβής.

Όλες οι θεραπείες έχουν παρενέργειες. Αυτές διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο της θεραπείας. Πολλές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι προσωρινές, αλλά κάποιες μπορεί να είναι μόνιμες.

Εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί και δεν είναι δυνατό να θεραπευθεί με χειρουργική επέμβαση, ο γιατρός  μπορεί να προτείνει θεραπεία που εστιάζει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής ανακουφίζοντας τα συμπτώματα (αυτή ονομάζεται παρηγορητική θεραπεία).

Παρηγορητικές επιλογές

Ενδοσκοπική θεραπεία – ο καρκίνος μπορεί να προκαλέσει ίκτερο επειδή φράζει τον χοληδόχο πόρο. Η ενδοσκοπική χειρουργική ανακουφίζει από την πίεση εισάγοντας έναν μεταλλικό ή πλαστικό σωλήνα στον χοληδόχο πόρο για να τον κρατήσει ανοιχτό. Παρόμοια θεραπεία μπορεί να ανακουφίσει ένα τμήμα του λεπτού εντέρου εάν ο καρκίνος το πιέζει.

Χειρουργική επέμβαση – μια απόφραξη στο λεπτό έντερο μπορεί να παρακαμφθεί με μια χειρουργική επέμβαση που προσαρτά μια έλικα του εντέρου απευθείας στο στομάχι.

Δισκία – μπορεί να υπάρχει έλλειψη παγκρεατικών ενζύμων για τη σωστή πέψη των λιπών, γεγονός που οδηγεί σε διάρροια. Τα δισκία που περιέχουν αυτά τα ένζυμα μπορούν να ελέγξουν αυτό το σύμπτωμα.

Φάρμακα για την ανακούφιση του πόνου – χορηγείται συνήθως από του στόματος φαρμακευτική αγωγή για τον έλεγχο του πόνου, αλλά εάν ο πόνος είναι ιδιαίτερα έντονος, μπορεί να γίνει ένεση του φαρμάκου στα νεύρα της πλάτης.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]